In het Plattelandsvrouw Magazine, 57e jaargang nummer 1, van januari 2000 stond een leuk artikel van Elly Jansen over Adriana Breukink. Hieronder volgt de complete tekst.

ZELF FLUITEN BOUWEN EN ZE KUNNEN LATEN KLINKEN

Bij een tante op zolder zag ze voor het eerst een blokfluit. Als kind kon ze dagen lang fluiten, "tot ik hem bijna had opgegeten". Adriana Breukink raakte gefascineerd door de blokfluit. Ze wilde zelf de klank in het instrument maken en is nu een van de bekendste blokfluitbouwers ter wereld. Topsolisten spelen op een ‘Breukink’.

Beginnersinstrument
Nederland telt zes tot zeven blokfluitbouwers; in relatie met andere landen is dit aantal hoog. "Blokfluitspelen is in Nederland populairder dan in andere landen", verklaart Adriana, "dit komt door de invloed van de bekende fluitist Frans Brüggen. Toch vindt Adriana dat de blokfluit nooit serieus genomen werd en als instrument een ondergeschoven kindje is. "Het is altijd als een beginnersinstrument gezien. Begin maar eerst met blokfluit en dan zien we later wel verder. Waarom zou een kind niet met viool of dwarsfluit kunnen beginnen?"
Maar ook Adriana Breukink begon, zoals de meeste kinderen, op een leeftijd van een jaar of negen met een sopraantje, de standaardblokfluit. "Die klank vond ik vreselijk, maar het spelen vond ik het mooiste wat er was". Ze was ontzettend enthousiast en op de muziekschool deed ze het goed. Zodra de financiën het toelieten kocht ze een duurdere solofluit. Toen ze op de middelbare school haar beroepskeuze moest invullen schreef ze blokfluitbouwer op. De beroepenvoorlichter had haar vertwijfeld aangekeken. Adriana overtuigend: "Het idee om zelf een fluit te maken, te bouwen en ’m dan ook zelf te laten klinken, daar zat ik helemaal vol van".

Frederik Morgan
Ze speelde gewoon goed fluit en het was een logische stap naar het conservatorium. Eerst drie jaar in Rotterdam, daarna vier jaar in Den Haag.
In het laatste jaar van haar studie - was het toeval? - kreeg de Australische blokfluitbouwer Frederik Morgan de mogelijkheid een werkplaats in te richten op het conservatorium. Morgan, idealist, vond dat er in de wereld te weinig blokfluitbouwers waren. Hij kon een jaar lang les geven aan studenten om het blokfluitbouwen onder de knie te krijgen. Adriana: "Hier ben ik begonnen en kon ik eindelijk doen wat ik altijd al wilde". Adriana volgde de lessen van Morgan en in anderhalf jaar bouwde ze twee fluiten, een alt- en een sopraanblokfluit. Na haar studie kocht Adriana een draaibank met gereedschap en het bouwen kon beginnen. Het eerste jaar twaalf fluiten daarna steeds meer. Daarnaast gaf ze blokfluitles, meest aan kinderen. "Eigenlijk vond ik het lesgeven helemaal niet leuk, de kinderen waren wel enthousiast, maar het verveelde mij. Ik had mijn hoofd bij bouwen en ontwerpen, dat vond ik het leukste".

Een ‘Breukink’
In de beginjaren had ze lang werk aan het bouwen van haar fluiten. Ze wilde geen risico's lopen, hierdoor leverde ze perfect materiaal af. Na verloop van tijd verging het bouwen haar steeds beter. Ze bezocht beurzen en conservatoria en bouwde zo een naam op. "Pas toen ik bekend werd werden mijn ouders trots op mij". Nu verkoopt ze tussen de vijftig en zestig blokfluiten per jaar aan solisten over heel de wereld. Want topsolisten willen een ‘Breukink’. Maar ook blokfluitfabrieken willen een nieuw ontwikkeld ‘Breukink-model’ graag in productie nemen. Aan promotie hoeft Adriana steeds minder te doen. "Solisten zien een instrument bij een collega en nemen contact op. We overleggen dan om welk model het gaat en welke houtsoort men wil. We leggen de overeenkomst schriftelijk vast en ze moeten een kleine aanbetaling doen, want ik heb een wachttijd van anderhalf jaar. Als de fluit klaar is, is het eigenlijk altijd goed, want ik probeer me voor te stellen voor wie het is en hoe het moet klinken. Soms gebeurt het dat iemand na een half jaar terugkomt - als hij in de buurt is - en vraagt of ik iets kan schrapen of schaven. Dan zie ik hoe de lucht uit zijn lichaam komt, bij de een helder, bij de ander omfloerst. Het is dan heel fijn dat je de fluit kunt aanpassen aan de persoon. Vooral bij topsolisten is dat heel belangrijk. Instrument en solist moeten op elkaar afgestemd zijn".

Kunstenaarschap
Het statige herenhuis van Adriana Breukink herbergt twee ruimtes waarin ze haar beroep uitoefent, de werkplaats en het atelier. De voormalige garage is als professionele werkplaats ingericht. De blokken hout, meest Amerikaanse esdoorn en Franse buxus, moeten eerst een jaar drogen. Draaien van het hout is het begin van een nieuwe fluit. Daarna boren onder luchtdruk om een luchtkanaal te maken. Weer drogen. Dan het ruimen. Nu wordt het luchtkanaal conisch gemaakt, dat wil zeggen dat de ruimte bovenin wijder is dan onderaan in het kanaal. Per model is dit verschillend, een afwijking geeft een valse fluit. Vervolgens gaat de fluit in een oliebad en moet opnieuw drogen. Vanwege de vele aanvragen heeft Adriana drie dagen per week een medewerker in dienst om het ‘voorwerk’ in de werkplaats te doen.
In haar ruime atelier staan blokfluiten op een standaard in groepjes bij elkaar. Showmodellen, exemplaren die na het oliebad staan te drogen en modellen die nog gestemd moeten worden. Enkele grote van twee meter hoog met een koperen blaasstang eraan staan op de vloer. De prijs van de blokfluiten varieert en ligt tussen vijftienhonderd en vijfduizend gulden.
Op de werktafel liggen beitels, vijlen, freesjes, en een hamertje. Hier zit Adriana te werken. Ze wil met haar handen bezig zijn, het hout vasthouden en draaien, vormgeven. De buitenkant vindt ze belangrijk, want "het draaiwerk is mijn uitstraling die ik een fluit meegeef". Het stemmen vindt ze het allerleukste en noemt ze zelf ook als haar sterkste punt. "Zorgen dat het heel mooi klinkt. Soms moet ik echt zoeken naar de goede klank; fluiten werken niet altijd mee". Het gaat om hoe de lucht door het kanaaltje blaast. Door haar jarenlange ervaring zijn technische details inmiddels goed op elkaar afgestemd. Een sopraanfluit stemmen kost weinig tijd en is in een dag klaar. Een grote fluit kan een week kosten. Precisie en geduld liggen aan de basis. Ze is perfectionistisch ingesteld, niet gauw tevreden, vindt dat het steeds beter kan. Ze blijft op zoek naar de ultieme klank van een instrument, ook al is ze een van de bekendste blokfluitbouwers in de wereld. Eindeloos spelen, schrapen, spelen, schaven tot het goed klinkt. Het is haar vakmanschap dat weet waar iets bijgeschaafd moet worden. "Stemmen moet je horen", legt Adriana uit, "een honderdste millimeter kan het verschil maken. Soms heb ik een paar instrumenten staan en dan lukt het gewoon niet; dan weet ik dat het niet mooi klinkt. Op gegeven moment, als ik goed wakker en helder ben, komt het ineens en maak ik ze in een keer af. Het heeft met kunstenaarschap te maken. Als de stemming en concentratie er zijn, lukt het en kan ik hele mooie dingen maken".

Consortfluiten
Er gaat geen dag voorbij of Adriana is met blokfluiten bezig. Sinds kort speelt ze zelf actief in een kwartet "om dat ook bij te houden". ’s Morgens als manlief de deur uit is en ze haar zoon naar school heeft gebracht bekijkt ze eerst haar fax en e-mail om te zien wat er binnen is gekomen. Nadat ze de administratie heeft afgehandeld begint ze met fluiten afwerken en stemmen. "Tussen de middag eet ik samen met mijn zoon een boterham en ’s middags werk ik verder. Vaak ook ’s avonds". Vakbladen leest ze om bij te blijven. Voor de ontspanning leest ze een boek of gaat een eindje hardlopen. Ze heeft vier ochtenden huishoudelijke hulp en een man en een zoon die ontzettend trots zijn op wat ze presteert.
Het maken van renaissancefluiten en fluiten voor barokmuziek staat op een laag pitje. Nu maakt ze veelal consortfluiten. Dat zijn een aantal fluiten in verschillende groottes, die in een ensemble gebruikt worden. "Van belang is dat de toon van de consortfluiten gelijk is", legt Adriana uit. "Als een ensemble uitbreiding wil van het aantal fluiten, dan moet ik ze allemaal hier hebben om ze gelijk te stemmen aan elkaar".
Naast de klassieke blokfluiten heeft ze een blokfluit ontworpen voor moderne muziek. Ze is er apetrots op. De grootste blokfluitfabrikant in de wereld heeft de nieuwe fluit in productie genomen. "Niet iedereen wil er nog aan, het vergt een andere manier van blazen. Met een schuifje in het mondstuk wordt de dynamiek van de luchtstroom geregeld en kan de fluit een harder geluid maken". Was tot nu toe de blokfluit aangewezen op samenspel met harp of klavecimbel, de nieuwe blokfluit leent zich voor moderne combinaties met bijvoorbeeld een saxofoon.

Droomfluit
Haar nieuwste project is ‘de droomfluit’. Mijn lievelingsproject noemt ze dat. Het is een nieuw model kinderblokfluit in vrolijke kleuren. Een fluit met grotere gaatjes, die bij kinderen gemakkelijk in de hand ligt.
"Het is mijn droom dat kinderen een beter instrument hebben en niet op zo'n simpel schoolfluitje hoeven te spelen. Muziek is belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen". Adriana hoopt dan ook nadrukkelijk dat de subsidiëring van de muziekscholen in stand blijft, zodat kinderen gemakkelijk muziekles kunnen volgen. "Anders kruipen ze toch achter een computer".